Steeds vaker worden ondernemers benaderd om hun kasdek ter beschikking te stellen voor een ‘verhoogde zonneweide’, of om hun kas hiervoor te verkopen. Die groei komt onder meer doordat sinds 2023 het gebruik van landbouwgronden voor het plaatsen van zonnevelden aan banden is gelegd. Inmiddels is circa 100 hectare aan kassen in toekomstbestendige gebieden bedekt met zonnepanelen, aldus Glastuinbouw Nederland. In deze kassen is van enige vorm van bedrijfsmatige teelt van gewassen geen sprake. 

Op het betreffende perceel van 15 hectare in Velden (gemeente Venlo) ligt sinds 2009 een bouwvergunning voor een kas. In 2022 zijn de vergunning en de grond verkocht aan een investeringsmaatschappij. Dat jaar is tevens gestart met de bouw van een kasconstructie. Daarop zijn vervolgens zonnepanelen geplaatst. Sinds 2023 is het zonneveld in werking. Volgens Glastuinbouw Nederland is het verhoogd zonneveld vergunningplichtig en in strijd met het bestemmingsplan. De kas en het kasdek zijn namelijk niet ingericht en bruikbaar voor de teelt van gewassen. Daarom heeft Glastuinbouw Nederland de gemeente Venlo gevraagd te handhaven. 

Negatieve effecten op kavel en omgeving
Glastuinbouw Nederland stimuleert de energietransitie in de glastuinbouw. Slimme toepassing van zonnepanelen, zoals op technische ruimten en paden, kan leiden tot meer opwek van duurzame energie voor de teelt van gewassen. Door grootschalige plaatsing van zonnepanelen op het kasdek, tegen interessante huurinkomsten met looptijden van 15 tot 30 jaar, worden de gronden echter langdurig, zo niet definitief, aan de glastuinbouw onttrokken. Dat beperkt het vestigings- en ondernemersklimaat voor glastuinbouwbedrijven. Dit kan bijvoorbeeld leiden tot veroudering van het gebied, ontbreken van duurzaamheidskansen, toename van oneigenlijk gebruik en negatieve beeldvorming over toekomstbestendigheid van een gebied.

Ook leggen deze verhoogde zonnevelden een claim op de netcapaciteit. Hierdoor wordt netcongestie versterkt, kunnen gewenste ontwikkelingen niet plaats vinden en worden zonnepanelen op (parrticuliere) daken steeds vaker afgeschakeld door overbelasting van het net. Zonnepanelen op kasdek hebben dus niet alleen een effect op de kavel zelf, maar op een veel groter gebied. Naast het verzoek tot handhaving heeft Glastuinbouw Nederland verzocht om onderzoek naar de rechtmatigheid van de toegekende SDE-subsidies voor dergelijke projecten. 

Kansen voor solitaire locaties
Op solitaire locaties kan zon op kasdek wel degelijk een uitloopoptie zijn voor een stoppende ondernemer. Van belang is dan wel dat gemeenten deze transformatie ondersteunen, de juiste vergunningen worden verstrekt om dit te faciliteren en de netcapaciteit voldoende is.