Uniek
Projectleider Jochem Knuttel van Warmte Netwerk Westland (WNW) vermoedt dat dit platform zelfs wereldwijd uniek is. ‘Het bijzondere is dat zo veel verschillende gebieden met duurzame warmtebronnen via een handelsplatform warmte gaan verhandelen. Het gaat om Trias Westland, Maasdijk, Polanen, en andere warmtebronnen in het Westland. Het is de bedoeling dat op termijn ook de Rotterdamse haven zijn restwarmte kan verkopen en  woonwijken gezamenlijk duurzame warmte kunnen inkopen.

De ontwikkeling van het Handelsplatform wordt mede gefinancierd door Kas als Energiebron, het innovatie- en actieprogramma vanuit het ministerie LNV en Glastuinbouw Nederland. ‘Het is erg mooi dat we straks de resultaten van het platform delen met de sector, zodat de impact van innovatie niet stopt in het Westland’, vervolgt Jochem. 

Een toegankelijk platform
Op meerdere plekken in Nederland zijn er kleine aardwarmteprojecten voor de glastuinbouw, met een kleine groep kwekers en één bron. Handel gaat soms nog via een Excel-sheet die wekelijks wordt ingevuld door de kwekers, Trias Westland ging al een stap verder met een online platform. De schaal van het Warmte Netwerk Westland vraagt om een aanpak die verder gaat. Samen met onze development partner Het Consultancyhuis maken we daarom uitwisseling tussen duurzame aardwarmtebronnen en kwekers via software zo eerlijk en toegankelijk mogelijk. Daarmee zorgen we ervoor dat alle warmte efficiënt gebruikt wordt en verduurzaming van het Westland sneller gaat. Kwekers kunnen met een paar muisklikken warmte verkopen aan andere partijen in de buurt – bijvoorbeeld omdat er een teeltwissel is. 

Grootste uitdaging platform
Het netwerk heeft drie hoofdgebruikers. De aardwarmtebron, die de kwekers van warmte voorziet, WNW dat het netwerk beheert en de handel in goede banen leidt, en tot slot de glastuinbouwers, die de warmte afnemen. De aangesloten kwekers hebben een vast contract van een aantal megawatt, en daarbovenop extra capaciteit beschikbaar via de geplaatste warmtewisselaar bij de kas. Doordat de capaciteit van de warmtewisselaar groter is dan de contractcapaciteit kunnen de telers extra warmte afnemen. 
‘De grootste uitdaging voor het online handelsplatform was de handel tussen verschillende kwekers mogelijk te maken,’ zegt projectleider Jochem Knuttel. ‘Sommige grote kwekers hebben zelf energiehandelaren in dienst om hun warmteprijs dagelijks te optimaliseren. Wat minder grote bedrijven besteden dat vaak uit aan een handelsbedrijf. En dan zijn er kleine bedrijven, waarbij de kweker het zelf doet. Die drie partijen werken allemaal op een andere manier met hun warmte. De eerste twee groepen zijn bezig met korte termijn optimalisatie, de derde groep is vooral bezig te zorgen voor zekerheid. Die verschillende behoeften vragen om verschillende functionaliteiten, en elke gebruikersgroep moet zich in het platform kunnen vinden.’ 

Handel via 'marktplaats'
Om dat voor elkaar te krijgen zijn de wensen en behoeften geïnventariseerd tijdens interviews en workshops. ‘We hebben een focusgroep samengesteld waarin de verschillende typen kwekers vertegenwoordigd waren. Wat hier uitkwam is vertaald naar functionaliteiten op het platform. Die hebben we vervolgens met Het ConsultancyHuis ontwikkeld. We hebben inmiddels getest hoe het platform werkt – nog zonder daadwerkelijk warmte te leveren – en aan de hand daarvan passen we het steeds een beetje aan. We blijven eigenlijk continu in gesprek met elkaar, en breiden het platform samen uit. Zo wordt het een optimaal passende oplossing.’

De kweker of eindgebruiker heeft straks een dashboard, waarop de minimale en maximale warmtecapaciteit te zien is, net als het verhandelde vermogen en de ruimte die er nog is om zelf te handelen. Uiteindelijk willen we verschillende type gebruikers met handelsvormen kunnen bedienen. Voor de korte termijn wordt automatisch een marktprijs bepaald op basis van vraag en aanbod voor de komende dag of week. De warmte wordt toegekend aan degene die bereid is meer te betalen dan de marktprijs. Deze manier van handelen wordt al gebruikt door energiehandelaren op de gasmarkt. Voor de kleinere kwekers werken we aan een oplossing voor de handelsvorm op de lange termijn: een soort marktplaats waarbij telers warmte aanbieden, verkoop mogelijk is of tegenadvertenties geplaatst kunnen worden.  

Handelsplatform live
In het eerste kwartaal van 2024 wordt de eerste warmte geleverd vanuit Aardwarmte Maasdijk. Dat is het eerste cluster dat gaat produceren. Een groep van ongeveer vijftien kwekers gaat de werking in de praktijk testen: gaat mijn klep verder open als ik extra warmte aankoop? Lukt het mij om warmte van mijn buurman voor een redelijke prijs te kopen? Uit de test van half november blijkt dat het fundament goed staat: de onderlinge handel werkt en is intuïtief te bedienen voor nieuwe gebruikers. ‘De kwekers zijn erg betrokken en kijken kritisch mee wat verbeterd kan worden,’ zegt Knuttel. ‘En dat is precies waarom we ze in een vroeg stadium betrekken. Uit de test werd bijvoorbeeld duidelijk dat een kweker vaak in de kas loopt en daarom een tablet gebruikt om de zijn energie te managen. Dan moeten wij dus zorgen dat het dashboard ook goed werkt op een tablet.’ Eigenlijk gaat het verbeteren en ontwikkelen van het platform permanent door. Er komt gegarandeerd behoefte aan nieuwe functionaliteiten die nu niet te voorzien zijn. ‘Bijvoorbeeld als we straks live gaan in februari, maar ook als we in de loop van volgend jaar meer gebieden gaan aansluiten. Ik ben in elk geval heel benieuwd. Na al die maanden van ontwikkelen en verbeteren kijk ik uit naar de eerste warmtedeal die op het platform gesloten gaat worden.’ 

Bron artikel