Inmiddels zijn de opzet en uitgangspunten van de onbelichte bramenteelt met de rassen Sweet Royella en Von bij de telers bekend. Er is volop gediscussieerd over de nieuwe manier van telen, namelijk een optimalisatie van de teelt op een energie-efficiënte manier. Het gewas braam leent zich qua gewasopbouw en spreiding voor een teelt met RTR. RTR staat voor Radiation Temperature Ratio. De Radiation-Temperature Ratio wordt gebruikt om de temperatuur lichtbalans in de kas te optimaliseren. De RTR laat de gewenste streeftemperatuur zien bij een bepaalde lichtinval. Op basis van de gemeten lichtinval (PAR) en de gekozen RTR-strategie wordt de streeftemperatuur berekend. In deze najaarsteelt braam worden drie fases in RTR strategie gehanteerd: 12 graden basis +3 graden bij elke 10 mol licht in week 27 t/m 29 ; In week 30 t/m 35 is dit 12+4,5 en vanaf week 36 14+3. 
Er is door de BCO gesproken over lichtstress, waterstress en de gewasfotosynthese. Op deze vlakken is nog onvoldoende kennis aanwezig. Er zijn dus grote stappen voorwaarts te maken richting optimalisatie van de bramenteelt.

Waar staan we nu?
De eerste twee weken hadden we relatief hoge temperaturen. Daarna is er door de donkere periode in de weken 30 en 31 vaak ingeleverd op groeigraaduren. We lagen eind augustus 1.300 groeigraaduren achter op planning. De verwachting is dat dit met het zonnige weer van begin september grotendeels wordt ingelopen. Omdat we licht missen ten opzichte van de langjarig gemiddelde lichtsom zal de oogst iets later zijn dan week 37.

Diverse sensoren
Bij het bezoek aan de kas werden wortelontwikkeling, gewasgroei en plantbelasting door de telers nauwlettend bestudeerd. In de presentatie waren al de gemonitorde gewasparameters, fotosynthese metingen en gerealiseerde klimaatcijfers gepresenteerd. Dit gebeurt door diverse sensoren: meetbox in kas tussen gewas en meetbox boven doek, PAR meter in de kas, Meteo (STD + vocht: RV, VD, AV en PAR) en een aantal losse sensoren als de stomata camera, netto straling en de weegschaal voor watergehaltemeting in wortelmilieu.
De stomata camera meet planttemperatuur, VPD (VPD is het dampdrukverschil tussen dampdruk in bladeren van de plant en dampdruk van kaslucht in kPA)) en berekent vervolgens de opening van de huidmondjes.

Lichtverzadiging
Het gewas staat er goed op. De telers zijn erg benieuwd wat dit in het najaar gaat brengen binnen de uitgangspunten van: maximaal 10m3 gas per m2 per jaar door verlagen van het piekverbruik; geen minimumbuis en schermen tegen uitstraling en isolatie. Hierbij wordt geteeld met minimale CO2-input en met verticale ventilatoren.
De fotosynthesemetingen wijzen uit dat er lichtverzadiging op bladniveau optreedt bij 1.000 μmol/m2/s PAR (lichtrendement rond 0.3). Op gewasniveau ligt dit hoger vanwege meer licht op beschaduwde bladeren! Rond de 20-30% hogere fotosynthese is gemeten bij 800 ppm ten opzichte van 450 ppm CO2.

Dit project wordt gefinancierd door Kas als Energiebron, het innovatie- en actieprogramma vanuit het ministerie van LNV en Glastuinbouw Nederland. Daarnaast leveren Fruitmasters, The Greenery en Delphy ISFC Innovation Partners een bijdrage.

Fotobijschriften:
Hoofdfoto: Links het ras Sweet Royalla, rechts VON.
Foto 2: Meetsensoren in de kas.